Son zamanlarda haberlerde sıklıkla yanlış diyet uygulamalarıyla hastalanan hatta hayatını kaybeden tanınmış kişileri duymaya başladık. Alınan kilolardan hızlıca kurtulmak gibi gerçekçi olmayan hayaller peşinde koşan insanların maalesef arama motoruna yazarak hızlıca erişebileceği yüzlerce diyet çeşidi mevcut. Çoğu zaman herhangi bir sağlık dayanağı bile bulunmayan hatta bazen sadece zayıflamış bir ünlünün adıyla anılan bu popüler diyetler, eğer farkındalık yaratılmazsa birçok kişiyi daha sağlığından edeceğe benziyor. Gündem bu haberlerle sarsılırken gelin kilo vermek için yapılan büyük yanlışlarıı konuşalım.
Türkiye Avrupa’da Başı Çekiyor
Fazla kilolar artık dünyada her yaştan ve her kesimden insanın problemi haline gelmiş durumda. Türkiye’de de durumlar hiç farklı değil. Obezite sıralamasında dünyada 17.iken Avrupa’da 1. sıradayız!
Sağlıklı kiloya erişmek için herkes mucizevi yollar arıyor. Bazı kişiler detoks kürler, 1 haftada 7 kilo diyetleri, su diyeti gibi yollarla bu hayalleri sömürmeye devam edecek. Fakat biz beslenme uzmanları biliyoruz ki kilo vermek için böyle mucizevi bir yol yok. Bu vaatlerle kandırılan herkes sağlığından olmasa bile verilen kiloları maalesef birer birer geri alıyor.
Peki Hangi Diyeti Uygulayalım?
İnternette dolaşan popüler diyetlere geçmeden önce anlaşılması gereken bir konu var. Aynı kiloda olduğunuz bir tanıdığınızın diyeti dahil size özel yazılmamış hiçbir diyeti uygulamamanız en doğrusudur. Çünkü her diyet bireye özeldir. Kişinin rahatsızlıklarına, metabolizmasına, sağlık durumuna göre hazırlanmıştır ve mutlaka bir beslenme uzmanı tarafından yazılmalıdır. Eğer bu konu anlaşıldıysa şimdi gelelim gördüğünüzde bir kere daha düşünmeniz gereken popüler diyetler nelerdir?
1) Çok Düşük Kalorili Diyetler
Çok düşük kalorili diyetler hızlı kilo kaybı vaadiyle dikkat çekerler, ancak uzun dönemde ciddi sağlık riskleri taşıyan beslenme yaklaşımlarıdır. Bu tür diyetlerde günlük kalori alımı kısıtlanarak genellikle 800 kalori veya daha azına düşürülür. Bu da hızlı kilo kaybına neden olabilir. Ancak uzun süreli ve sık sık uygulandığında ciddi beslenme eksikliklerine ve sağlık sorunlarına yol açabilirler. Metabolizmanın yavaşlamasına, enerji düşüklüğüne, saç dökülmesine ve hormonal sorunlara neden olabilir. Aynı zamanda düşük kalori alımı, vücutta yağ yanında kas kaybına da neden olabilir. Bu diyetlere örnek olarak İsveç diyeti, Hollywood diyeti, 4 günlük diyet listesi, manken diyeti vb. örnek verilebilir.
2) Sebze ve Meyve Detoks Diyetleri
Detoks diyetleri, vücuttaki toksinleri ortadan kaldırmak, kısa sürede yüksek vücut ağırlığı kaybı sağlamak gibi hedefleri olan diyetlerdir. Detoks diyetlerinin başlıca sağlık riskleri enerji kısıtlaması ve beslenme yetersizliğidir. Bu diyetlerin bazılarında günlük alınan enerji 400 kalorilere kadar düşebilir. Uzun süreli enerji kısıtlaması hipotalamustaki iştah merkezini uyarır ve metabolizmayı yavaşlatır. Bu durum kaybedilen vücut ağırlığının fazlasıyla geri alımıyla sonuçlanır. Aynı zamanda sebze ve meyveler okzalat yönünden zengindir. Uzun süre sebze ve meyve sularıyla beslenmek vücuttaki okzalat seviyelerinin artmasına neden olur. Okzalat ilk önce böbrekte birikmeye başlar. Bu durum böbrek taşı riskini arttırır ve böbrek yetmezliği ile de karşılaşılabilir.
3) Tek Besin Diyetleri
Bazı diyetlerde, bir besinin tüketimi vurgulanır. Örnek olarak patates diyeti, yumurta diyeti, elma diyeti, kabak diyeti gibi diyetler verilebilir. Ancak bu diyetlerde kilo kaybetmeden önce diyetten sıkılarak diyeti bırakmak çok daha olasıdır. Tek besine odaklanıldığı için beslenme yetersizlikleri sebebiyle kişilerde çabuk yorulma, halsizlik, kabızlık, kadınlarda menstural döngünün bozulması gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Adölesan dönemde bu tip diyetler uygulanırsa kişinin büyümesi yavaşlar hatta durabilir. İnsanların belirli miktarda karbonhidrata, proteine, yağa ve vitamin minerallere ihtiyacı vardır. Bu besin öğelerinin her biri tek bir besinde bulunamaz. O yüzden sağlıklı beslenme için her zaman dediğimiz gibi çeşitli ve dengeli beslenme çok önemlidir.
4) Yüksek Proteinli Diyetler
Uzun dönem uygulanan yüksek protein diyetleri böbreklerin üzerinde baskı yaratabilir ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca yüksek proteinli diyetler doymuş yağ ve kolesterol alımını arttırdığından uzun vade uygulandığında kardiyovasküler sorunlara yol açabilmektedir. Bu tarz bir diyet modeli lif yönünden genellikle fakir olduğu için aynı zamanda kabızlık gibi sindirim problemlerine de yol açabilmektedir.
Sonuç olarak, çok düşük kalorili diyetler hızlı kilo kaybı gibi avantajlar sunsa da, sağlık açısından büyük riskler taşırlar. Uzun dönemde besin eksiklikleri, metabolizma yavaşlaması, kas kaybı ve enerji düşüklüğü gibi sorunlara yol açabilirler. Sağlıklı kilo verme hedeflerine ulaşmak için dengeli ve sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları benimsemek önemlidir. Diyet mutlaka beslenme uzmanıyla sürdürülmesi gereken ve her bireyin kendisine has olan bir süreçtir. Sağlığınızı korumak istiyorsanız kısa sürede yüksek kilo verimi vaat eden bu diyetleri uzun dönem uygulamaktan mutlaka uzak durmalısınız. Aman dikkat kilo verirken sağlığınızdan olmayın.