Vücudumuz pek çok sistemden oluşur. Besin tüketimimizde de birçok sistem görevlidir ve bu sistemler hormonlarımız tarafından yönetilir. Özellikle hipotalamus bu konuda ön plana çıkmaktadır. Kilo kontrolü de hormonlarımız tarafından düzenlenen sistemlerin içerisinde yer alır. Bu hormonların sistematik ve sağlıklı bir şekilde çalışması, kilo alıp-verme sürecinde büyük bir öneme sahiptir. Bu konuda sözü geçen önemli hormonlardan iki tanesi ise ghrelin ve leptin hormonlarıdır.
Leptin
Peptit yapılı bir hormon olan leptin, hipotalamusa etki ederek iştahımızı baskılayıp tokluk duygusunun yaratılmasında görevlidir ve enerji tüketimimizi arttırır. Bu etkileri sayesinde kilo verme sürecinde önemli bir role sahiptir. Büyük çoğunluğu yağ dokudan salgılansa da az miktarda karaciğer, bağırsak, mide, kemik iliği, meme dokusu, testisler ve yumurtalıklar, plesanta ve iskelet kasları tarafından da salgılanabilir.
Obez bireylerde yağ konsantrasyonunun fazlalığından kaynaklı vücut fazla leptin üretir, reseptörler leptine karşı duyarsızlaşır. Bu durum kişide leptin direncinin oluşmasına sebep olur. Leptin direncinin bilinen bir tedavisi bulunmamakla birlikte yapılan çalışmalar yaşam tarzı değişiklikleri ile leptin seviyelerini düşürmenin mümkün olabileceğini söylüyor.
Leptin Seviyelerini Düşürmek İçin Neler Yapabiliriz?
-Kilomuzu ideal aralıklarda tutmaya dikkat etmek
-Verimli bir uyku rutini oluşturmak
-Düzenli egzersiz yapmak
Ghrelin
Mide hücreleri tarafından üretilen ghrelin aslında leptinin tam tersidir. Hipotalamusumuza midemizin boş olduğu mesajını gönderen ve açlık duygusunu oluşturmada etkili olan açlık hormonudur. Aynı zamanda büyüme hormonunu da etkileyerek büyüme ve gelişmeye destek olur. Ghrelin seviyelerini doğru aralıklarda tutmak kilo kontrolü açısından önemlidir.
Ghrelin Seviyelerini Nasıl Dengede Tutabiliriz?
-Kalorisi çok kısıtlı diyetler yapıldığında fazla miktarda ghrelin salgılanması ile iştah artışı gözlenir ve daha çok yeme davranışı görülebilir. Bu nedenle bu tarz diyetler sıklıkla uygulanmamalıdır.
-Verimli bir uyku rutini oluşturmalıdır.
-Ghrelin yemekten önce çok yemekten sonra az salgılandığı için belirli bir öğün düzeni oluşturulmalı ve doğru zamanda beslenilmelidir.