Eskiden anneannelerimiz, babaannelerimiz bahçeden, kırlardan ot toplayıp ya mutfakta ya da cilt bakımlarında kullanırlardı. Bölgemizde sık sık karşımıza çıkan Ege otlarından biri ısırgan otudur. Bilimsel adı Urtica Dioica olan ve “yanmak” anlamını taşıyan ısırgan otu, dokunulduğu yerde yanma hissi vermesinden dolayı bu ismi almıştır. Isırgan otunun yaprakları kaşıntı, kızarıklık ve şişlik meydana getirebilirler. Ancak ısırgan otu faydaları nedeniyle eski dönemlerde birçok tedavide kullanılmıştır.
Günümüzde de hala saçlarına ısırgan otlu şampuan uygulayanları görmekteyiz. Saç kırıklarını ve dökülmelerini engellemeye yardımcı olur. Saçları besler, canlılık ve parlaklık kazandırır. Saç köklerine olan kan akışını artırıp saçların hızlı bir şekilde uzamasına yardımcı olur. Saç derisini güçlendirip kepekleri yok eder. Herkes ısırgan otunun saçlara faydasını biliyor ancak kaçınız ısırgan otunun sağlığa diğer faydalarını biliyor gelin beraber inceleyelim.
Eski dönemlerde ısırgan otunun doğal tedavi yöntemleri arasında adı sıkça geçmektedir. İçeriğindeki biyoaktif bileşikler sayesinde regl dönemleri, eklem ve kas ağrıları, migren gibi durumlarda ağrı kesici etki göstermektedir. Isırgan otu içerdiği A, C, B, K vitaminleri ve çinko, magnezyum, potasyum mineralleri sayesinde antioksidan aktiviteleri güçlendirir. Özellikle saç gibi deri hastalıklarının tedavisinde de kullanılır. Ayrıca alerjik bireylerde kullanıldığında ise vücuttaki histamin seviyesini azalttığına ve alerjik semptomları da hafiflettiğine dair çalışmalar bulunmaktadır. Isırgan otu içeriğindeki etken maddeler nedeniyle pıhtılaşma önleyici, kan sulandırıcı etki de göstermektedir. Bu nedenle kalp sağlığının korunmasında olumlu etkileri vardır. Bu olumlu etkilerinin yanı sıra ısırgan otu kan şekerini düşürebileceğinden diyabet tedavisi görenler kesinlikle dikkatli kullanmalıdır.
Isırgan otu diüretik yani idrar söktürücü özelliği nedeniyle yıllardır idrar yolu rahatsızlıklarında kullanılmaktadır. Vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasına yardımcı olur. Mesaneyi enfeksiyon ve ödemlerden koruyucu bileşenlere sahiptir. Böbreklerde taş veya kum oluşumunu önlemeye de yardımcı olabilmektedir. Eğer böbreklerde taş ve kum oluşumu gibi şikayetler varsa ısırgan otu çayı bunların dışarı atılmasına yardımcı olacaktır. Ancak diüretik ilaç kullananlar ısırgan otunu mutlaka bir uzmana danışarak tüketmelidir. Isırgan otu bu özelliklerine ek antiinflamatuar özellik de taşıdığı için yapılan laboratuvar çalışmaları iyi huylu prostat kanserini tedavi etmede yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu etkisini bazı prostat hücrelerinin büyümesini durduran bir ilaçla benzer etki göstererek sağlamaktadır. Ancak kemoterapi alan kanser hastaları, tedavinin etkinliğinde değişiklik olmaması için ısırgan otunu, çayını ve ekstresini tüketmemelidirler buna da dikkat çekmekte fayda var.
Isırgan otunun faydaları saymakla bitmez. Beslenmenizde ısırgan otunu salatalarınıza ekleyebilir veya ıspanak, pazı, ebegümeci gibi otlarla harmanlayarak zeytinyağlı ot kavurmaları yapabilirsiniz veya demleyerek çayını tüketebilirsiniz. İçeriği böylesine zengin bir bitkiye mutlaka öğünlerinizde yer vermeye çalışın.
ISIRGAN OTU ÇAYI
Isırgan otu taze taze toplanıp çayı yapılabilir veya toplandıktan sonra ince ince kıyılıp kurutularak da uzun süreler kullanılabilir. Bir tatlı kaşığı kadar ince kıyılmış ısırgan otu bir su bardağı kaynar suyun içine atılarak 5 - 10 dakika haşlanır. Kokusu çıkan ısırgan otu süzülür ve 5 dakika dinlendirildikten sonra içilebilir. Isırgan otu çayı tatlandırılmadan içilmelidir. Kokusundan veya tadından haz etmeyenler ısırgan otu çayını hazırlarken içine birkaç nane yaprağı ilave edebilirler.
ISIRGAN OTU SALATASI
Malzemeler : 1 demet ısırgan otu, 100 g tatlı lor, ½ nar, 1 tatlı kaşığı zeytinyağ, ½ limon suyu, tuz, balzamik sirke. Isırgan otunu su dolu bir kaba koyarak yıkayın. Yıkanmış ota biraz tuz atın ve elinize mutfak eldiveni giyerek ovalayın. Bu şekilde ısırganın yakıcı etkisinden kurtulabilirsiniz. Daha sonra zeytinyağı, limon, balzamik sirke ve biraz tuz ilavesiyle salata sosunu hazırlayın. Bir servis tabağına aldığınız ısırgan otunun üzerine dökün. Lor peynirini ufalayarak salataya katın ve en son nar taneleriyle süsleyin. Vitamin deposu salatanız hazıe afiyet olsun J