Bugün sizinle, toplumda uzun ömrün bir sırrı olarak kabul edilen ilginç bir konuyu paylaşmak istiyorum: Kadınlar neden erkeklerden daha uzun yaşar? Aslında bu uzun süredir konuşulan bir konudur. Her iki cinsiyetin yaşam süreleri üzerine yapılan araştırmalar, kadınların genellikle erkeklere göre daha uzun yaşadığını ortaya koymuştur. Dahası yaşam beklentisindeki cinsiyet farkı daha doğumdan itibaren başlar.Yeni doğan erkek çocukların yaşama olasılığı yeni doğan kız çocuklarına göre çok daha düşük bulunmuştur. Aynı zamanda erkek çocuklarının prematüre doğma olasılığı da daha yüksektir. Yapılan yeni bir çalışmanın çarpıcı sonuçları bu konunun tekrardan gündeme gelmesine sebep oldu. Amerikalı bireyler üzerinde yapılan araştırma sonucunda ABD’li erkeklerde ortalama yaşam süresi 73,5 yıl iken kadınlarda 79,3yıl olarak hesaplandı. Yani erkek ve kadın ömrü arasında tam 6 yıllık bir fark bulundu! Peki bu fark neden kaynaklanıyorolabilir?
İlk neden: genlerinizde saklı
Kadınların genellikle erkeklere kıyasla daha uzun yaşamasının nedenlerinden biri, X kromozomunun rolü olabilir. X kromozomu, genlerin taşınmasında ve bir dizi biyolojik süreçte önemli fonksiyonlara sahiptir. Yani, X kromozomu üzerinde bulunan genler, bağışıklık sistemini ve hormonal dengeleri etkileyebilmektedir. Erkekler bildiğiniz gibi X kromozomundan bir tane taşır. Kadınlar ise çift X kromozomu taşırlar. Birey X kromozomunda eğer genetik bir bozukluk taşıyorsa ve erkek ise bundan maalesef kaçışı yoktur. Kadınların ise yedek bir X kromozomu daha vardır diyebiliriz. Bu nedenle erkek bebeklerin genetik yönden hastalanma ihtimali çok daha yüksektir.
Östrojen sizi koruyor
Östrojen, kadınlarda daha fazla miktarda bulunan bir cinsiyet hormonudur çünkü bu hormon, kadın üreme sistemininde önemli görevleri vardır. Östrojen hormonu, kadınların yaşam sürelerini etkileyebilecek birkaç şekilde rol oynar. İlk olarak antioksidan özelliklere sahip olabilir ve hücresel hasarı azaltarak yaşlanma sürecini yavaşlatabilir. Ayrıca, östrojenin kalp-damar sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. LDL dediğimiz kötü kolesterolü düşürürken HDL yaniiyi kolesterol seviyelerini yükseltebilir ve bu da kadınların kardiyovasküler sağlıklarını koruma açısından avantaj sağlayabilir. Östrojen aynı zamanda kemik sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Kemiklerde kalsiyum ve fosfatın tutulmasını sağlayarak kemik yoğunluğunu artırır ve osteoporoz riskini azaltabilir. İşte tüm bu faktörlerin östrojen sayesinde bir araya gelmesi, kadınların genel sağlık durumlarını iyileştirir, yaşlanma sürecini daha olumlu bir şekilde etkiler ve ortalama olarak erkeklerden daha uzun yaşamalarına katkıda bulunur.
Erkeklerin yaşam tarzı kötü mü?
Uzun yaşam her şeyden önce yaşam tarzı ile ilişkili olmuştur. Geçmiş yıllardan beri erkeklerin daha ağır işlerde çalışması, sigara ve alkol tüketimi gibi zararlı alışkanlıklara daha meyilli olmaları maalesef ömürlerinin daha kısa olmasının bir diğer sebebidir. Hormonal farklılıklar, özellikle testosteronun erkeklerde daha yüksek olması, risk alma eğilimini artırır. Ayrıca mental sağlık da uzun yaşamı etkileyen önemli faktörlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Erkekler genellikle duygusal problemlerini daha az paylaşma eğilimindedir. Bu, erkeklerin ruhsal sağlıklarını ihmal etmelerine ve bu nedenle bazı durumlarda daha erken ölümlere yol açabilecek durumları göz ardı etmelerine neden olabilir.
Beslenme bunun neresinde?
Her şeyi konuştuk, peki ya beslenme uzun ömrün sırrı mı? Kesinlikle öyle. Sağlıklı bir diyet, bir dizi kronik hastalığı önleme potansiyeline sahiptir. Özellikle kalp hastalıkları, tip 2 diyabet, obezite ve bazı kanser türleri gibi hastalıkların riskini azaltabilir. Bu da kesinlikle daha uzun bir yaşam sürmenizi destekler. Meyve, sebze, balık, kuruyemiş ve yağlı tohumlar gibi sağlıklı gıdalar, antioksidanlar ve anti-inflamatuarbileşenler içerir. Bu besin grupları, hücresel hasarı azaltabilir, iltihaplanmayı kontrol altında tutabilir ve yaşlanma sürecini yavaşlatabilir. Bitkisel ağırlıklı beslenmek, yeterli miktarda kalori almak, diyetinizin çok düşük miktarda şeker içermesi, su tüketimine dikkat etmeniz ve fermente besinlere beslenmenizde yer vermeniz gibi birçok faktör sağlıklı bir ömür sürmeniz de etkili olmaktadır.
Sonuç olarak, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri, düzenli sağlık kontrolü, riskli davranışlardan kaçınma, sosyal bağlantıların güçlendirilmesi ve sağlıklı beslenme her iki cinsiyet için de uzun, sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır. 2023’ün sonlarına yaklaşırken belki de sağlıklı kararlar alma vakti gelmiştir.